Wspólne opodatkowanie małżonków

Pierwszym z kryteriów wspólnego opodatkowania jest nieograniczony obowiązek podatkowy.

Aby rozliczyć się wspólnie, małżonkowie muszą pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy. Uprawnienia do wspólnego rozliczenia nie posiadają więc młode małżeństwa, które zawarły związek w trakcie trwania roku podatkowego. Ustawodawca umożliwia jednak wspólne rozliczenie w przypadku śmierci jednego z małżonków w trakcie trwania roku podatkowego lub po jego zakończeniu, ale przed złożeniem zeznania.

Przykład:
Państwo Przykładowi wstąpili w związek małżeński 6 stycznia 2002 r. Ze wspólnego rozliczenia małżonkowie będą mogli skorzystać dopiero za rok 2003 r. Za rok 2002 małżonkowie będą rozliczać się samodzielnie.

Kolejnym warunkiem, który muszą spełnić małżonkowie jest pozostawanie we wspólności majątkowej. Wspólność majątkowa musi istnieć przez cały rok podatkowy.

Zgodnie z panującą zasadą, jeżeli małżonkowie umownie nie postanowili inaczej z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje pomiędzy nimi wspólność majątkowa.

Wspólność majątkowa ustaje m.in. w związku z orzeczeniem separacji. Tak więc, po orzeczeniu separacji wspólne opodatkowanie nie jest możliwe.

Aby skorzystać z wspólnego opodatkowania małżonkowie muszą złożyć wniosek o łączne opodatkowanie. Wniosek ten składa się wypełniając odpowiednie pozycje w PIT-36 lub PIT-37.

Aby skorzystać z łącznego opodatkowania żaden z małżonków w roku podatkowym nie może uzyskiwać przychodów opodatkowanych w sposób liniowy, w formie karty podatkowej lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Warunek ten nie dotyczy ryczałtowców nie prowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej, osiągających przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Z łącznego opodatkowania małżonkowie mogą skorzystać zarówno w sytuacji, gdy oboje uzyskali dochody podlegające opodatkowaniu jak również, gdy jeden z nich nie uzyskał w roku podatkowym żadnych dochodów lub uzyskał dochody w wysokości nie powodującej obowiązku uiszczenia podatku.

Dla łącznego opodatkowania bez znaczenia pozostaje fakt zamieszkiwania przez małżonków w osobnych miejscowościach. W tej sytuacji deklarację składa się do urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania jednego z małżonków wskazanego we wspólnej deklaracji.

Obliczając łączny podatek małżonków sumujemy ich dochody. Następnie od połowy tej sumy wyliczamy podatek w podwójnej wysokości (tj. wyliczoną kwotę podatku mnożymy przez 2)

Łączne opodatkowanie jest przywilejem małżonków przynoszącym w pewnych sytuacjach wymierne korzyści.

Przykład:
Jan W. w roku podatkowym 2011 osiągnął dochód w wysokości 12 000 zł. Jego małżonka natomiast nie uzyskała żadnego dochodu. Rozliczając się samodzielnie Jan W. zapłaci podatku (18% * 12 000 zł - 556,02 zł) = 1603,98 zł. Rozliczając się natomiast łącznie z małżonką zapłaci 1047,96 zł podatku, zaoszczędzi więc 556,02 zł.