Kontrola Urzędu Kontroli Skarbowej

W dzisiejszym stanie prawnym kontrolę podatkową sprawują urzędnicy Urzędu Skarbowego oraz inspektorzy kontroli skarbowej. Niestety każdy z nich działa na podstawie własnej procedury działania, co powoduje, że w zależności od tego, kto rozpoczął u nas kontrolę poddawani jesteśmy różnym obowiązkom.

Inspektor kontroli podatkowej kontrolę w naszej firmie rozpocznie po okazaniu nam legitymacji służbowej i uprawnienia do przeprowadzenia kontroli. Równocześnie doręczy nam zawiadomienie o wszczęciu kontroli. Jego obowiązkiem jest również pouczyć nas o przysługujących nam prawach i ciążących na nas obowiązkach (m.in. powinniśmy zostać poinformowani o przewidywanych terminach prowadzenia czynności kontrolnych). My natomiast winniśmy wskazać na piśmie osobę upoważnioną do działania w naszym imieniu w razie naszej nieobecności.

Pomimo naszej nieobecności inspektor ma prawo rozpocząć kontrolę po okazaniu dokumentów, o których wspominałem wyżej, osobie nas zastępującej, naszemu pracownikowi bądź przywołanemu świadkowi. Z czynności tej powinien zostać sporządzony protokół, który inspektor niezwłocznie (tj. w najbliższym z możliwych terminów) nam przedstawi, zapozna nas z jego treścią.

W nielicznych wypadkach tj., gdy okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne podjęcie kontroli, postępowanie kontrolne może być wszczęte po okazaniu legitymacji służbowej. Upoważnienie i zawiadomienie dostarczone nam zostaną niezwłocznie.

Czynności kontrole inspektor winien dokonywać w naszej obecności, ale może ich dokonywać również w obecności osoby nas zastępującej, naszego pracownika, bądź świadka. W wypadku naszej nieobecności z czynności sporządzi inspektor protokół, który niezwłocznie nam przedstawi. Przede wszystkim podczas kontroli mamy obowiązek umożliwić inspektorowi jej dokonanie w szczególności: udostępnić obiekty, urządzenia i składniki majątkowe, których badanie wchodzi w zakres kontroli skarbowej, zapewnić wgląd w dokumentację i prowadzone ewidencje objęte zakresem kontroli, umożliwić filmowanie i fotografowanie oraz dokonywanie nagrań dźwiękowych, jeżeli film, fotografia lub nagranie może stanowić dowód lub przyczynić się do utrwalenia dowodu w sprawie będącej przedmiotem kontroli, przedstawić, na żądanie inspektora, tłumaczenie na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji finansowo-księgowej, przeprowadzić inwentaryzację na żądanie i w niezbędnym zakresie określonym przez inspektora, zapewnić warunki do pracy, w tym, w miarę możliwości, samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów. Wszystkie te czynności winniśmy wykonać nieodpłatnie. Ciążą na nas także inne obowiązki np.: sporządzenia kopii dokumentów określonych przez inspektora czy tez udostępnienia środków łączności, a także innych koniecznych środków technicznych, jakimi dysponujemy w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności kontrolnych. Te obowiązki wobec wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 12 lutego 2001 r. nie musimy wykonywać nieodpłatnie (koszty związane z ich wykonywaniem powinny być nam zwrócone).

Kontrola Urzędu Kontroli Skarbowej cd.

Warto również zaznaczyć, iż w razie, gdy nie jesteśmy w stanie zapewnić inspektorowi warunków pracy, jesteśmy obowiązani, na żądanie inspektora, wydać stosowne ewidencje i dokumenty na czas trwania postępowania kontrolnego. Może się to wiązać z chwilowym wstrzymaniem działalności. Na żądanie inspektora, jeśli takowe zaistnieje, jesteśmy obowiązani złożyć oświadczenie o stanie majątkowym na określony dzień.

Możemy również zostać przez inspektora przesłuchani w charakterze strony, jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku pozostały jeszcze niewyjaśnione okoliczności mające znaczenie dla postępowania kontrolnego. Niestawiennictwo nieusprawiedliwione na wezwanie inspektora podlega każe pieniężnej, może nas, więc drogo kosztować.

Z wykonania pewnych czynności inspektor sporządza protokół, który podpisują osoby uczestniczące w czynności. W terminie 3 dni my lub osoba nas zastępująca możemy złożyć na piśmie wyjaśnienia bądź zgłosić zastrzeżenia do treści protokołu. Inspektor musi się do nich ustosunkować. Należy pamiętać, że ustawa określa termin 3 dni bez względu na rodzaj czynności (także podczas kontroli ksiąg podatkowych).

Po zgromadzeniu dokumentacji czynności kontrolnych inspektor zapozna nas z treścią dokumentów i ustaleniami kontroli. W terminie 3 dni możemy zażądać na piśmie uzupełnienia tej dokumentacji przez wskazanie czynności kontrolnych, które należałoby podjąć, i dokumentów, które należałoby włączyć do akt sprawy oraz możemy żądać przeprowadzenia ponownej oceny zebranej dokumentacji z punktu widzenia możliwości weryfikacji ustaleń kontroli.

Po rozpatrzeniu zastrzeżeń, jeżeli takowe będą inspektor wydaje decyzje, gdy ustalenia dotyczą podatków i innych należności budżetowych (mówiąc krótko, gdy inspektor inaczej określi wysokość należności podatkowej) lub wynik kontroli, gdy stwierdzono uchybienia innego rodzaju lub po prostu ich nie stwierdzono.

Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Oznacza to, że po otrzymaniu decyzji inspektora ustalającej lub określającej wysokość podatku oraz innych należności budżetowych mamy prawo - jeśli nie zgadzamy się z tą decyzją - złożyć odwołanie do II instancji, czyli izby skarbowej, w terminie 14 dni od daty jej doręczenia, za pośrednictwem inspektora.