Jak działają ulgi

Kto odlicza

Ulgi podatkowe przysługują co do zasady wszystkim, którzy osiągają dochody opodatkowane podatkiem PIT. Mają do nich prawo zarówno podatnicy pracujący na etacie, jak i ci, którzy czerpią dochody z innych źródeł (np. z wynajmu mieszkania). Wyjątkiem jest ulga na zakup pomocy naukowych, która przysługuje tylko pracownikom.

Sposób odliczenia

Ulgi polegają na odliczeniach od podatku (np. ulgi edukacyjne), odliczeniu od podstawy obliczenia podatku (nowa ulga budowlana - odliczenie odsetek) lub odliczeniach od dochodu (np. ulga na przekazane darowizny). Większość stosowanych przez podatników ulg to odliczenia od podatku. Przy odliczeniach od podatku, wyliczony podatek zmniejsza się o określoną część wydatków objętych ulgą (przy większości ulg odlicza się od podatku 19% wydatków)

Przykład:
Tomek wydał w 2003 r. na własne dokształcanie 3.000 zł. Jego dochody na koniec roku to 10.000 zł. Załóżmy, że obliczony wg. skali podatek Tomka to 1381,84 zł (19% od 10.000 zł - 518,16 zł). Korzystając z ulgi na dokształcanie zawodowe, Tomek będzie miał prawo pomniejszyć wyliczony podatek o 19% swojego wydatku na dokształcanie tj. 570 zł. (19% x 3.000 zł). Gdyby nie było limitu ulgi, Tomek zapłaciłby tylko 811,84 zł podatku. Niestety, limit ulgi (czyli maksymalne odliczenie) wynosi w 2003 r. tylko 433,20 zł. A więc Tomek nie będzie mógł odliczyć 570 zł, ale tylko 433,20 zł. Jego podatek będzie więc większy i wyniesie 948,64 zł

Odliczenia określonych wydatków dokonujemy także od podstawy obliczenia podatku. Termin ten tj.podstawa obliczenia podatku określa kwotę jaką uzyskamy po obniżeniu naszego dochodu o przysługujące nam odliczenia (oczywiście odliczenia od dochodu). Będą to np. odliczenia z tytułu darowizny, zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, kontynuacji "dużej ulgi budowlanej", itd. Od kwoty w ten sposób uzyskanej odliczamy poniesione wydatki na spłatę kredytu udzielonego po 1 stycznia 2002 r. na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Przykład:
Pan X 1 stycznia 2003 r. zaciągnął kredyt w wysokości 200,000 zł na kupno mieszkania, którego w lipcu stał się właścicielem. Odsetki od kredytu wynoszą 10 % w skali roku. Inwestycja kosztowała Pana X całe 200,000 zł.
Pan X w 2002 r. osiągnął dochód w wysokości 45,000 zł. Zapłacił również w okresie roku składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości 5,000 zł. Obliczjąc podatek Pan X od dochodu 45,000 zł odliczy kwotę składek 5,000 zł i uzyska 40,000 zł jako podstawę obliczenia podatku. Od tej kwoty będzie mógł odjąć kwoty zapłaconych od kredytu odsetek (niestety ograniczonych limitem 189,000 zł dla inwestycji). Odliczeniu podlegają bowiem odsetki od części kredytu, która nie przekracza limitu. Odliczy więc zamiast 20,000 zł (10% z 200,000 zł) tylko 18,900 zł (10% z 189,000 zł) pomimo, iż płaci odsetki w wysokości 20,000 zł rocznie. Kwota do opodatkowania wyniesie 21,100 zł (40,000 zł - 18,900 zł) i Pan X "ucieknie" z drugiego przedziału skali podatkowej.

Jak działają ulgi

W przypadku odliczeń od dochodu, kwotę wydatków odejmuje się od dochodu, od którego będzie liczony podatek.

Przykład:
Krysia przekazała darowiznę na akcję charytatywną w wysokości 2.000 zł. Jej dochody na koniec roku wyniosły 10.000 zł. Korzystając z ulgi na darowizny, Krysia ma prawo odjąć od swojego dochodu przekazaną darowiznę i dopiero wtedy obliczyć podatek. A więc dochody wyniosłyby 8.000 zł (10.000 - 2.000 = 8.000). Jednak istnieje limit ulgi - odliczyć można darowiznę charytatywną w wysokości nie większej niż 10% rocznego dochodu. W naszej sytuacji limit dla Krysi wynosi 1.000 zł (10% x 10.000 zł) i tylko tyle może odliczyć maksymalnie od dochodu. A więc jej dochód wyniesie faktycznie 9.000 zł (10.000 - 1.000 = 9.000 zł).

Limit

Zdecydowana większość ulg jest limitowana. Oznacza to, że twoje odliczenie wydatków objętych ulgą nie może przekroczyć określonej kwoty. Limity te określone są osobno dla poszczególnych ulg (zobacz Tabela limitów).

Z ulg możesz korzystać dopiero po zakończeniu roku składając odpowiedni PIT oraz załącznik dotyczący ulg. Z tytułu ponoszenia wydatków objętych ulgami, istnieje jednak możliwość zmniejszania zaliczek na podatek także w ciągu roku!

Wydatki

Odliczeniu podlegają tylko faktycznie poniesione wydatki. Wydatki objęte ulgami muszą być odpowiednio udokumentowane. W większości przypadków, muszą to być faktury VAT (wymagana dokumentacja opisana jest przy poszczególnych ulgach w Przewodniku).